AİLE birleşimi Türk vatandaşları için hemen hemen tüm Avrupa Birliği ülkelerinde zorlaştırılırken, Hollanda Avrupa Adalet Divanı’nın verdiği tavsiye kararı doğrultusunda, aile birleşimi vizesi verirken aranan uyum sınavı şartını Türkler için kaldırdı.
Bilindiği gibi, 16 Ağustos 2011 tarihinde Utrecht Yüksek İdari Mahkemesi, Türk vatandaşlarına Ortaklık Sözleşmesi’nden doğan hakları çerçevesinde, yurtdışında uyum sınavının uygulanamayacağı yönünde karar verdi. Hollanda İçişleri Bakanlığı da, bu karar doğrultusunda, 15 Mart 2006 tarihinde yürürlüğe koyduğu uyum sınavı uygulamasını kaldırdığını meclis alt komisyonuna bildirdi.
ALMANYA DA UYMALI
Adalet Divanı kararı ve buna bağlı olarak Hollanda’nın uyum sınavından çark etmesinin, aile birleşimi şartlarını zorlaştıran diğer Avrupa ülkelerinin nasıl yansıyacağı merak konusu olurken Almanya’daki sivil toplum temsilcileri ve siyasetçileri, bu ülkeni de en kısa zamanda Almanca sınavını iptal etmesi gerektiği görüşünü savunuyorlar. Almanya Türk Toplumu Genel Başkanı Kenan Kolat, “Avrupa hukukuna uygun davrandığı için Hollanda’yı kutluyorum. Umarım Almanya da bir an önce hatasından döner. Çünkü dil veya uyum sınavı, Türkiye ile imzalanan Ortaklık Sözleşmesi’ne aykırı.
Hollanda’nın aldığı bu karar Almanya’ya yönelik çok açık bir mesajdır” diye konuştu. Hollanda, böylelikle uyum sınavını kaldırarak aile birleşimini kolaylaştırırken, diğer AB ülkelerde yaşayan birisiyle evlenen Türkiye’deki Türk vatandaşları, birçok sorunun üstesinden gelmek zorunda. Bunun en başında ise dil zorunluluğu geliyor. Çoğu kez dil bilmek de yetmiyor, ardından vize işlemleri için gerekli belgelerin eksiksiz hazırlanması gerekiyor.
AVRUPA'DAKİ DURUM
Diğer AB ülkelerindeki aile birleşimi uygulamalarını inceledik. Geniş bir araştırmadan sonra hazırladığımız dizide aile birleşimi için gerekli olan tüm adımları ve belgeleri okuyabileceksiniz. Dizimize Almanya ile başlamak istiyoruz.
Almanya’da CDU ile SPD arasındaki büyük koalisyon hükümeti döneminde 2007 yılında İkamet Yasası’nda yapılan değişiklikle, aile birleşimiyle ülkeye gelecek göçmenlere Almanca dil sınavı şartı getirildi. O dönemde Avrupa çapında, bu yönde yasal düzenlemeler yapılırken, Almanya’dan önce beş AB ülkesi göçmenlere, ülkeye gelmeden önce sınav şartı koydu. Almanya’ya eşlerinin yanına gelmek isteyenlerin aile birleşimi vizesi için başvuru yapmadan önce basit, yani A-1 seviyesinde Almanca dil bilgisine sahip olduğunu kanıtlaması gerekiyor. Dil sınavını kazandıktan sonra vize başvurusu yapma imkanı doğuyor. Bedensel, zihinsel ya da ruhsal bir hastalıktan ya da özürden dolayı Almanca öğrenemeyecek durumdakiler Almanca şartından muaf tutuluyor.
SINAVA HAZIRLIK
A-1 sınavına girmek için bir kursa katılmış olma şartı aranmıyor. Kişi kendi imkanlarıyla da Almanca öğrenebilir. Tek şart dil sınavını kazanmak. Basit Almanca bilginiz yoksa, Almanca öğrenmek gerekecek. Ücretsiz Almanca öğrenmek isteyenler için örneğin Deutsche Welle Radyosu www.dw-world.de adlı web sitesinde ücretsiz Almanca kursları sunuyor.
Goethe Enstitüsü ile birlikte Deutsche Welle tarafından geliştirilmiş olan, sesli dil kursu için Radyo D’den de yararlanabilirsiniz. Online dil kursu ayrıca 30 derslik binin üzerinde interaktif alıştırmalarla birlikte Almanya’daki yaşam hakkında bilgi veriyor. Yolda Almanca öğrenmek için Deutsche Welle cep telefonu için bir mobil dil kılavuzu sunuyor. Goethe Enstitüsü’nün www.goethe.de isimli sitesinde de dil sınavıyla ilgili önemli bilgiler yer alıyor.
DİL SINAVI KİMLERE YOK
Dil sertifikası şartı şu durumlarda istenmiyor: Kişinin fiziksel ve zihinsel olması durumunda. Üstün vasıflı kişilerin, araştırmacıların, şirket kuran kişilerin, iltica hakkı almış kişilerin ve Cenevre Mülteciler Sözleşmesine göre kabul edilmiş göçmenlerin eşleri (Türkiye’den ayrılmadan önce evlenmiş olmak kaydıyla). Uyum ihtiyacının çok gerekli olmadığı görülen kişiler de, dil sınavından muaf tutulabiliyor. Almanca öğrenme imkanlarına ilişkin ayrıntılı bilgiler Federal Göç Dairesi’nin www.integrationin- deutschland.de adlı web sitesinden veya Nürnberg kentindeki merkezin 0911-9436390 numaralı telefonundan elde edilebilir.
SINAV İÇİN KURS MECBURİYETİ YOK
Almanya’nın Münih kentinde Goethe Enstitüsü’nün aile birleşimiyle ilgili bölüm yetkilileri Heinrich Stricker ile Christina Gregor, A-1 sınavına katılmak isteyenlerin, enstitüde sundukları Start Deutsch1 kurslarına katılabileceklerini söylediler. Yetkililer, kurslarla ilgili şu bilgileri verdiler:
“Yeni yasaya göre aile birleşiminde A-1 olarak adlandırılan çok basit düzeyde Almanca bilgisi şartı isteniyor. Bunun için Almanca kursa gitmek şart değil ama A-1 sınavına girip kazanmak şart. İstanbul, Ankara ve İzmir’deki Goethe Enstitüleri’nde A-1 sınavları için Almanca kurslar veriliyor.
Almanca kurslardan sonra kursiyerler öğleden sonra da Almanca öğrenmeleri için teşvik ediliyor. Ev ödevlerinde yardımcı olunuyor ve ders malzemeleri sunuluyor.” Enstitü yetkilileri, 2009’da 10 bin 775 kişinin Türkiye’de A-1 sınavına girdi ve bunlardan Goethe Enstitüsü’nde kursa gidenlerin yüzde 92’si, dışardan sınava girenlerin yüzde 64’ü sınavı başarıyla geçtiğini söylediler. Almanya’ya turist vizesiyle gelip burada Almanca öğrenerek A-1 sınavına katılmak da mümkün. Ancak bu daha pahalı bir yol. Ayrıca buna rağmen Türkiye’ye geri dönüp aile birleşimi vizesi almak gerekiyor.
ÜCRETLİ KURSLAR
A-1 seviyesinde dil sınavına hazırlanmak için internette çok sayıda ücretli Almanca kursu var. Ancak ciddi enstitülerin kursları tercih edilmeli. Hem işyeri başvurularında hem de eğitimin devamı durumlarında Goethe Enstitüsü’nün sertifikalarının iyi bir referans ve dünya çapında geçerliliği olduğu gözönünde bulundurulmalı. Goethe Enstitüsü aile birleşimine yönelik uyum kurslarıyla katılımcıları iki ayrı kursta Start Deutsch 1 sınavına hazırlıyor.
Goethe Enstitüsü’nün İstanbul, Ankara ve İzmir’de olmak üzere üç şubedeki kurs süreleri ve ücretleri farklı. İstanbul’daki kurslar iki kurdan oluşuyor ve her kurs 5.5 hafta sürüyor. Kurs ücreti ise toplam bin 200 TL tutuyor. İstanbul Goethe Enstitüsü’nde kursa gidenler A-1 sınavı için 220 TL ödüyor. Bu enstitüde birer buçuk ay olmak üzere 170 saatlik kurs ücreti bin 300 TL. Ankara’daki Goethe Enstitüsü’nde 8 hafta (160 saat) süren kursun ücreti 1.870 TL. Ankara’daki kurslara katılanlardan A-1 sınav ücreti alınmıyor. İzmir Goethe Enstitüsü’ndeki A1 sınavı için dil kursları birer aylık iki kurdan oluşuyor. Toplam iki ay süren kurslardaki ders programı 160 saat. Bedeli bin 100 TL tutan iki aylık kursa katılanlardan sınav ücreti alınmıyor.
NEREDE YAPILIYOR
A-1 Almanca sınavı Goethe Enstitüsü’nün İstanbul, Ankara ve İzmir şubelerinde yapılıyor. Enstitü belirli dönemlerde başka kentlerde de A-1 sınavı yapıyor. A-1 sınavı 65 dakikalık yazılı ve 15 dakikalık sözlü sınavdan oluşuyor. Yazılı sınav dinlediğini, okuduğunu anlama ve yazılı olarak kendini ifade etme bölümlerinden oluşuyor.
Sınavı kazanmak için 100 üzerinden en az 60 puan almak gerekiyor. Sözlü sınavda ise isim, yaş, ülke, ikamet yeri, bildiği diller, meslek, hobiler üzerine soruların yanı sıra, “Siz kimsiniz?” sorusuna cevap, “Soyadınızı kodlar mısınız, telefon numaranızı söyler misiniz?” gibi sorulardan da oluşuyor. Sınavda neler sorulabileceği konusunda Goethe Enstitüsü’nün internet sayfasında örnekler var. Sınavı Goethe Enstitüsü ve Telc GmbH olmak üzere iki kurum yapıyor.