Almancada Cümle kurma konusunu daha önce incelemistik,
Ahmet bugün çok hasta. veya Hava güzel; Örnek olarak verdiğimiz bu cümlelere dikkat edersek her iki cümlede de fiil bulunmuyor. Almanca’da cümle kurmadan önce, o cümle içersinde fiil olup olmadığına dikkat etmeliyiz. Eğer cümlede fiil varsa, fiil çekim kurallarına göre, bağlı olduğu şahıs zamirine göre çekilir ve cümleye öyle başlanır.
Mehmet Su içiyor.- Mehmet trinkt Wasser.
Ben Almanca öğreniyorum. - Ich lerne Deutsch.
Kurulan cümlede hiç fiil yoksa o zaman sein yardımcı zaman fiilinden faydalanırız.
Hava bugün çok güzel. - Das Wetter ist heute sehr schön.
Ahmet çok hasta. - Ahmet ist sehr krank.
Cümlede ist kelimesini görürüz, “ist- sein” zaman yardımcı fiilinin şimdiki zamanda üçüncü şahsa göre olan halidir. O halde; cümlemizde fiil bulunmuyorsa “sein” yardımcı zaman fiilinin birinci halinin üçüncü şahsa göre olan çekimini kullandık. “Hava bugün çok güzel” diyen şahıs birinci, bunu dinleyen ikinci, hava ise dilbilgisi kurallarına göre üçüncü şahıs oluyor. Bu cümlenin yerine, “Ben bugün çok yorgunum” deseydik, bu durumda “sein” zaman yardımcı fiilinin şimdiki zamanının birinci şahsa göre olan çekiminden istifade etmemiz gerekecekti.
Cümlemizi yapalım:
lch bin heute sehr müde. - Ben bugün çok yorgumum.
heute- bugün
müde- yorgun
Cümlede tam anlamlı fiil bulunursa (Vollverben)
Türkçe’deki sıfatlı basit cümle Almanca’da “sein” fiilinin yardımı ile yapılıyor. Eğer cümlede herhangi bir tam fiil bulunuyorsa o zaman bu fiil bağlı olduğu şahıs zamirine göre çekilir.
lch schlafe heute hier. - Ben bugün burada uyuyorum.
ich- ben , şahıs zamiri
schlafen- uyumak, fiil
Cümlede değişen, yani çekime uğrayan yalnız schlafen fiili olur. Buna benzeyen cümleleri yapmak için sayılar kullanalım. Sayılar şahıs zamiri veya özne ile fiilin birleştirilmesi temelini göstersin. Buna göre cümlenin başında bulunan özne veya şahıs zamirine l cümle sonundaki fiile ise 2 diyelim.
O halde: Almanca’da bu gibi cümlelerde özne ve fiil birbirinden ayrılmaz.
Ben bugün burada uyuyorum, cümlesini tekrar ele alarak cümlede geçen kelimelere sıra ile numara ekleyelim.
Almanca’ya çevirmek istediğimiz bu cümlede, önce ben, benden sonra uyuyorum dememiz gerekir. O halde, ben 1 numara, uyuyorum ise 2 numaradır. Bu kelimelerin dışında kalan kelimelere, baştan itibaren sıra ile 3. 4. 5. 6. v. s. diye numara konur.
Cümlemizi tekrar yazalım:
“Ben | bugün | burada | uyuyorum” |
1 | 3 | 4 | 2 |
Türkçe cümlenin altına koyduğumuz bu numaraları sıra ile Almanca’ya çevirirsek cümlenin manasını Almanca olarak vermiş oluyoruz.
1 - ben- ich
2 - uyuyuyorum- schlafe
3 - bugün- heute
4 - burada- hier
cümlemizi bu sayı kaidesine göre yaparsak,
“lch | schlafe | heute | hier” |
1 | 2 | 3 | 4 |
Konu ile ilgili Örnekler
Biz | şimdi | Almanca | öğreniyoruz |
1 | 3 | 4 | 2 |
Wir | lernen | jetzt | Deutsch |
1 | 2 | 3 | 4 |
Biz | boruları | ölçüyoruz | |
1 | 3 | 2 | |
Wir | messen | die Röhre. | |
1 | 2 | 3 | |
O | doğru | Almanca | yazıyor |
1 | 3 | 4 | 2 |
Er | schreibt | richtig | Deutsch |
1 | 2 | 3 | 4 |
Biz | bugün | burada | kalıyoruz |
1 | 3 | 4 | 2 |
Wir | bleiben | heute | hier |
1 | 2 | 3 | 4 |