Akkusativ ( -ihali) , Belirtme durumu (Wen - Was ?- Wohin?) Kimi - Neyi - Nereye?

Herzaman Wen, Was ? (Kimi, Neyi) sorularina cevap verir.

Akusativ cümleler cümleye yön verirler.

Akkusativ de Artikellerin durumu:

Türkçe’de ismin sonuna cümledeki anlama göre ( i ) eki almış halidir.

kalemi  (-i) ekini aldı

arabası  (-ı) ekini aldı

okulu  (-u) ekini aldı

Bu ekler sesli harfle biten bir isme uygulanırsa, ismin sonuna -yi, -yı, -yu, -yü eklerini alır.

bahçeyi (-yi) ekini aldı

sobayı  (-yı) ekini aldı

İşte bu vermiş olduğumuz örneklerdeki ismin ( i ) halidir. Bir ismi ses uyumuna göre ismin ( i ) haline çevirebilmek için Türkçe’de,

-i, -ı, -u, -ü, -yı, -yi, -yu, -yü . . . gibi takılar kullandık.

O hem dergi okuyor, hem de orada dışarıda olanları izliyordu.

Dikkat ederseniz bu cümlede "dergi " ismin (i) hali ile cümleye girmiştir. Bu halin Türkçe ve Almanca’da cümlede tespit edilmesi  için NEYİ ve KİMİ soruları sorulur. Adam neyi okuyordu ?Alacağımız cevap ise, dergiyi. İşte "dergiyi" dergi isminin (i) halidir.

Almanca’da ismin i hali Türkçe’deki gibi zor değildir. İsmi i haline çevirmek için yalnız der Artikelinde değişim olur. Diğer die ve das Artikelleri hiç değişmezler. Bu durumda ismin kendisinde de hiç değişim olmaz.

DER              

der Mann - adam

den Mann - adamı

DIE   

die Frau - kadın

die Frau - kadını

DAS   

das Kind - çocuk

das Kind - çocuğu

Örneklere dikkat edecek olursak, sadece DER Artikelinde bir değişim var.  die Frau hem kadın ve hem de kadını anlamlarına gelmekte, biz bu aradaki farkı cümlede nasıl ayırt edebiliriz ?

Gayet basit, cümle içerisinde geçen ismin kadın mı ya da kadını mı olduğunu Almanca’da cümlenin gelişinden ve cümle içerisine giren fiilin durumundan anlayabiliriz.

- Ich sage – ben söylüyorum

- Ich sage die Frau; Ben kadını söylüyorum.

Das artikelinde de ismin tarifinde de durum aynıdır.

Örnekler ;

- O gazeteyi okuyor. / Er liest die Zeitung.

- Ben bazan dünyayı anlayamıyorum. /  Manchmal verstehe ich die Welt nicht mehr.

- O caddeyi temizliyor. /  Er macht die Strasse sauber.

- Ben çocuğu seviyorum. / Ich liebe das Kind.

- O şişeyi açıyor. / Er macht die Flasche auf.

- Biz makinayı temizliyoruz. / Wir machen die Maschine sauber.

- Çocuklar okulu arıyorlar. / Die Kinder suchen die Schule.

Çoğul halde bulunan isimlerin (i) hali yapılırken     

Şu ana kadar vermiş olduğumuz örnekler, tekil haldeki isimlerdi. Çoğul halde bulunan isimlerin (i) hali yapılırken, isimler bundan önce gördüğümüz kurallarına göre çoğul yapılırlar ve bu şekilleri ile hiç bir değişimeden cümleye girerler.

Diğer bir değişle çoğul halde -i halini yaparken Artikel ne olursa olsun o isme ait olan Artikeli herzaman "DIE"  dir.

der Tag - gün

den Tag - günü

ismin Artikeli "der" olduğundan, tekil halde ismin (i) halini yapabilmek için der ismi tarifini "den" haline gelir.

den Tag - günü

Biz ismin (i) halini çoğul halde yapmak istersek..

der Tage - gün

die Tage - günler

Ben günleri sayıyorum. / Ich zähle die Tage

Der artikeli olan isimlere Örnekler ;

der Tisch - masa

den Tisch - masayı

der Bleistift - kurşunkalem

den Bleistift - kurşunkalemi

der Wald - orman

den Wald - ormanı

der Löffel - kaşık

den Löffel - kaşığı

der Stuhl - sandelye

den Stulh - sandelyeyi

der Arzt - doktor

den Arzt - doktoru

der Weg - yol

den Weg - yolu

der Garten - bahçe

den Garten - bahçeyi

der Meister - ustabaşı

den Meister - ustabaşını

der Lehrer - öğretmen

den Lehrer - ustabaşını

der Wagen - araba

den Wagen - arabayı

- Wen rufst du ? / Kimi Cagiriyorsun?

- ich rufe den Mann. / Adami cagriyorum. (der Mann)

- ich rufe die Frau. / Kadini cagiriyorum. (die Frau)

- ich rufe das Kind.  / Cocugu cagiriyorum. (das Kind)

Verben mit dem Akkusativ, Dativ, Akkusativ+Dativ

Almancada fiillerin büyük çoğunluğu -i hali (Akkusativ) gerektirir. Fiilden "birisini"  veya "bir şeyi" anlamı çıkarıyorsak,bu fiil, -i halinde demektir.

Örnek:

besuchen : (birisini) ziyaret etmek
vergessen : (bir şeyi) unutmak

Ich besuche den Onkel. / Amcami ziyaret ediyorum.

Wen (kimi) ? Amcami.
 
Ich besuche die Ferunde./ Arkadaslarimi ziyaret ediyorum.
Wen (kimi) ? Arkadaslarimi

Ich vergesse die Tasche. / cantami unuttum.

Was (Ne, neyi ) ? Cantami.
         
Ich vergesse die Hefte. / Defterleri unuttum.

Was (Ne, neyi ) ? Defterleri.

Akkusativ (-i hali ) gerektiren bazı fiiller:

kennen: tanımak  Wen (kimi) ?

- Kennst du diesen Proffesor?

- Bu profesörü taniyormusun?

loben: övmek   Wen (kimi) ?

- Der Lehrer lobt den fleissigen Schüler.

- Ögretmen caliskan ögrencileri övüyor.

essen: yemek   Was (Ne, neyi ) ?

- Er isst in der Kantine einen Toast.

- O kantinde bir tost yiyor.

nehmen: almak  Was (Ne, neyi ) ?

-  Er nimmt immer meinen Füller.

machen: yapmak Was (Ne, neyi ) ?

-  Wir machen jetzt die Übung.

- Bir simdi alistirma yapiyoruz

haben: sahip olmak Was (Ne, neyi ) ?

- Ich habe einen Bruder.

- Bir erkek kardesim var

fragen: sormak Wen (kimi) ?

- Der Schüler fragt seinen Lehrer etwas.

sehen: görmek 

-  Siehst du da eine Blume?

treffen: rastlamak 

-  Ali trifft auf der Strasse seine Freundin.

hören: dinlemek 

-  Mein Freund hört gern das Radio.

lernen: öğrenmek 

-  Er lernt oft (die) Vokabeln.

verlieren: kaybetmek

- Ich habe mein Heft vergessen.

gewinnen: kazanmak 

- Mein Onkel will den Preis gewinnen.

lieben: sevmek   

- Schatz, ich liebe dich sehr.

grüssen/begrüssen: selamlamak   

- Der Student begrüsst den Professor.

tragen: taşımak 

- Ich trage den schweren Koffer nicht.

öffnen: açmak 

- Die Dame öffnet das Fenster.

schliessen: kapatmak 

- Der Herr schliesst die Tür.
 

küssen: öpmek 

- Der Prinz küsste den Frosch.

möchten:istemek 

- Möchten Sie einen Kaffee?

rufen: çağırmak   

 - Die Mutter ruft ihre Tochter.

an/rufen: aramak(telefon) 

- Ich rufe meine Cousine an.

suchen: aramak 

-  Suchst du den Hund?

finden: bulmak  

-  Ja, aber ich finde ihn nicht.

kaufen: satın almak

-  Mein Vater kauft ein Auto.

wiederholen: tekrarlamak       

-  Die Schüler wiederholen neue Wörter.

Açıklama :

Nominativ ve Akkusativde de Was sorusu vardir. Bunun Akusativ mi Nominativ mi oldugunu nerden anlayacagiz, verecegimiz cevaptan ayirt edecegiz. Nominativ de was sorusunun cevabi Bu dieye cevap erilirken, Akkusativ de ise Bunu diye cevap verilmektedir.

Nominativ Örnek:

- Was ist das? / Bu ne?

- Das ist ein Handtuch. / Bu bir Havlu. (das Handtuch)

Akkusativ Örnek:

- Was trinkst du?