İnsanlar dahi aynı vücuda sahip oldukları halde tam olarak birbirlerine benzemezler, kimi esmer, kimi sarışın, kimi küçük, kimi daha iri olmaları sebebiyle pek çok birbirlerine benzemeyen nitelik ve dış görünüşe sahipler. İşte bu aradaki gözle görülen veya hissedilen farları belirtmek için her dilde oldugu gibi Almanca’da da bazı kelimelerin bulunması gerekmektedir.

Hepimiz bir kişinin ismini bilmek kadar o kişinin vasıflarını, dış görünüşünü de bilmek zorundayız. O kişi hakkında bilgi vermek isterken ; “yakışıklı, esmer veya sarışın, iri yarı, ince, uzun, güzel” gibi kelimeler kullanırız. Bu durum yalnız insanlar için değil dünya yüzeyindeki canlı ve cansız bütün varlıklar için gecerlidir.

yaşlı kadın

sarı inek

sıcak çorba

kara taş

kara koyun

gevrek simit, gibi.

Bu geçen isimlerde bu isimlerin nasıl olduğunu da söylüyoruz. Kadın için yaşlı, inek için sarı, çorba için sıcak, taş ve koyun için kara ve simit için ise gevrek dedik. İşte varlıkların nasıl olduğunu dile getiren bu kelimeler sıfat dır. Şimdi sıfatın ne olduğunu tarif edelim.

Varlıkların durumunu, rengini, biçimini bunun yanında adı geçen varlığın nasıl ve ne biçim olduğunu, olan bir hadisenin şeklini ifade kelimelere “sıfat” denir .

Tavsiye :

Sıfatları ezberlerken zıt manaları ile ezberlemeye çalışın. Bu metotla sıfatlar daha çabuk ezberlendiği gibi akılda tutması daha da kolay olur.

Sıfatların Cümlede Kullanılışı

Sıfat gerek konuşurken ve gerekse cümle içerinde, her zaman sözlükteki gibi kullanılmaz.

- Das kleine Kind mit einem roten Ball. / Çocuk kırmızı bir top ile oynuyor.

Bu yapmış olduğumuz cümleye dikkat ederseniz topun nasıl olduğunu belirten kırmızı sıfatı rot olarak değil cümlemde roten olarak verilmiş. İsmin yani çocuğun nasıl olduğu da küçük klein sıfatı ile belirtili

- Nasıl bir çocuk kırmızı top ile oynuyor ? Cevap : “küçük bir çocuk”.

Buradaki cevapta çocuğun nasıl olduğunu bildiren kelime küçük bir sıfat dır. Fakat Türkçe’mizdekinin aksine küçük anlamına gelen klein sıfatı kleine olarak değişir. Sıfatların bu yönlü uğramış oldukları değişime Almanca Dilbilgisinde Attribut veya Beifügungen denir. Top oynayan çocuğun ve çocuğun oynadığı topun nasıl olduğu tam olarak belirtilmiş.

Biz aynı cümleyi isteseydik, “Çocuk topla oynuyor” diyebilirdik.

Bu halde akla iki soru gelebilir.

1. Top oynayan çocuk nasıl ? küçük mü ? büyük mü ?

2. Çocuğun oynadığı top nasıl ? büyük mü ? küçük mü ? beyaz mı ? kırmızı mı ?

İşte isimi tamamlayıcı veya gerekli ilave bilgileri veren bu sıfat çeşitine cümleye giriş yönü ile Attribute denir. Bu durumda, cümlemde geçen.

rot sıfatı, roten

klein sıfatı, kleine olarak değişime uğrar.

Demek ki sıfatlar da bir değişime olmaktadır. Şayet bir sıfat ana kelimenin yani isimin önünde bulunursa çekime yani değişime uğrar. Örnek olarak verdiğimiz cümlemde olduğu gibi.

kleine Kind – roten Ball

Fakat sıfat bir fiil veya zaman kelimelerin araya girmesi ile isimden uzaklaşmış ise o zaman değişime uğramadan cümlede yer alır.

Türkiye güzel. - Die Türkei ist schön.

Araba yavaş çalışıyor. - Das Auto läuft langsam.

Bu vermiş olduğumuz iki örnekte de isim ile sıfat arasına fiil girdiğinden sıfat aynen sözlükteki gibi hiçbir değişime uğramadan cümlede yeralır.

Sıfattaki değişim – çekim

Die Beugung des Eigenschaftswortes

Tekil halde bulunan isimlerle beraber kullanılan sıfatlardaki değişim o ismin Artikeline bağlıdır.

İsmin Artikeli der – ise sıfat sonuna ( - ER )

Artikel die ise sıfat sonuna ( -E )

Artikel das ise sıfat sonuna ( -ES ) eklerini alır.

Örnekler :

güzel bir adam – ein schöner Mann

güzel bir kadın – eine schöne Frau

güzel bir kız – ein schönes Mädchen

Demek ki bu durumda sıfatlar der artikeline sahip olan bir isimle kullanılırken (-er) die ile (-e) das ile ise (-es) eklerini aldı.

Türkiye hakikaten güzel bir memleket. / Die Türkei ist wirklich ein schönes Land.

O kendi benliğini kazanmış bir insandır. / Er ist ein selbstbewusster Mensch.

Sen güzel bir kızsın. / Du bist ein schönes Mädchen

O çok efendi bir adam./ Er ist ein vornehmer Mann

selbstbewusst – bir kişinin kendi kişiliğini veya benliğini kazanma hali, kendinden emin olmak. unterbewusst – şuursuz, kendini bilmeyen

- Bayan Güngör iyi bir ev kadınıdır. / Frau Güngör ist eine gute Hausfrau.

- İzmir büyük bir şehirdir. / İzmir ist eine grosse Stadt.

- Düsseldorf modern bir şehirdir. / Düsseldorf ist eine moderne Stadt.

- O sevimli bir çocuk. / Es ist ein liebes Kind.

- Anka akıllı bir kız./ Anka ist ein kluges Mädchen.

- O çok meşhur bir doktor. / Er ist ein berühmter Arzt.

#Sıfatlar #Das Adjektiv