Tekil (Der Sıngular) ve Çoğul (Der Plural)
Ayni cins varlıklardan yalnız bir tanesini ifade eden isme tekil isim denir. Örnegin; çocuk tekil halde bulunan bir isimdir. Çocuklar dersek, o zaman birden fazla olan bir çocuk gurubu düşünmeliyiz. Çocuk geliyor, dersek bir çocuğun geldiği, çocuklar geliyor, denildiği zaman en az iki, üç veya daha fazla çocuğun geldiği akla gelir.
çocuk - tekil
çocuklar - çoğul
Türkçe’mizde bir ismi çoğul yapmak için ses uyumuna göre tekil halde bulunan ismin arkasına -ler, -lar ekleri getirilir.
Almanca’da ise isimlerin çoğul yapılmasında kesin bir kural bulunmuyor. Aynen Artikel’lerde olduğu gibi konuya ışık tutan bazı ip uçları bulunur. Bunların bilinmesi Tekil-çoğul konusunun öğrenilmesinde sizlere yardımcı olacaktır. Kesin olan tek kural vardır, çoğul olan ismin Artikel' i ne olursa olsun die halinde kullanılır.
Almanca’da bazı isimler, belirttikleri mana yönüyle çoğul halde kullanılmazlar. Bu guruba giren isimlerin bir çoğu kollektif bir manaya sahiptirler. Almanca’da et veya meyve isminin çoğul hali yapılmaz.
das Fleisch - et dediğimiz zaman, etler demek istedigimizde
die Fleischen - (yanlış - falsch) şeklinde çoğul yapamayız. Bu gibi isimler bir toplumu veya çoğulu tekil haliyle de ifade ettiklerinden çoğulu olmaz. O halde, önce isimlerde çoğula geçmeden önce çoğul yapılamayan bazı isimlerden bahsedelim.
Çoğul yapılamayan ve tekil olarak kullanılan isimler:
Özel isimler: Eigennamen
Rhein - Ren Nehri
Gott - Tanrı
Stuttgart - Almanya'da bir şehir
Eifel - Almanya'da bir dağlık bölge
Hans - Alman erkek ismi
Bazı madde isimleri:
Mehl - un
Käse - peynir
Milch - süt
Butter - tereyağı
Fleisch - et
Leder - deri
Gold - altın
Silber - gümüş
Blei - kurşun
Sand - kum
Wasser - su
Bazı istisnalar: die Ausnamen
das Holz - ağaç
die Hölzer - ağaçlar
das Salz - tuz
die Salze - tuzlar
das Glas - cam
die Gläser - camlar
Bazı mana isimleri
Aşağıda gösterilen mana isimleri tekil olarak kullanılırlar, yerine göre bu halleriyle çoğulu da kastederler.
das Glück - şans, talih
die Wärme - sıcaklık
die Kälte - soğukluk
das Pech - şanssızlık
die Hitze - bunaltıcı sıcak
die Sehnsucht - hasret
das Heimweh - vatan hasreti
der Verstand - mantık
Bu Abstrak mana isimlerinin bazıları Türkçe’de de tekil olarak kullanılsa da bir çokları konuşma ve yazmada çoğul olarak kullanır.
Bol şanslar derken şans mana ismi -lar takısını alarak çoğul hale getirilir. Almanca’da ise bu isme hiç bir takı eklenmez.
viel Glück - bol şans
viel Glück - bol şanslar
Die Hitze macht mich krank.- Bunaltıcı sıcaklar beni hasta ediyor.
die Hitze- bunaltıcı sıcak
die Hitze- bunaltıcı sıcaklar
Ölçü ve para birimleri
der Meter - metre
der Zentimeter - santimetre
das Kilo - kilo
das Grad - derece
das Dutzend- düzine
das Paar - çift
das Pfund - yarım kilo
Topluluk isimleri (Sammelnamen)
Kendileri gramatik yönü ile tekil oldukları halde, anlamlarında çokluk bulunan isimlere topluluk ismi denir: halk, ordu, sürü, gibi.
Sürü denince akla sürüde bulunan ve sayılan oldukça çok olan keçi, koyun veya duruma göre büyük baş hayvanlar gelir. Almanca’da bu gibi topluluk isimleri cümleye tekil halde girdikleri halde çoğul anlamı taşırlar. Türkçe’mizde ordu tekil ordular da çoğul olarak ifade edilir.
Almanca’da ise:
das Gebirge- dağ, dağ dizisi
die Gebirge- dağlar, dağ dizileri
die Leute- halk
die Menge - miktar
das Obst - meyve, meyveler
Hali ile bu guruba giren bazı isimler de kaideye aykırı olarak çoğul yapılabilirler.
das Volk - halk
die Völker - halklar
der Wald -orman
die Wälder - ormanlar
